مشکلات واژه‌گزینی و اصطلاح‌سازی در تاجیکستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

به‌وجود آمدن اصطلاح «ادبیات تاجیک» در سال ۱۹۲۴م سبب دوری تاجیکان از اصطلاح تاریخی «ادبیات فارسی» شد؛ ازهمین‌رو، برای از میان بردن کج‌فهمی‌ها و اغواگری‌ها اصطلاح «ادبیات فارس- تاجیک» به‌وجود آمد که هم مضمون چندهزارسالۀ «ادبیات فارسی» را انعکاس می‌داد و هم ترکیب نوزاد «ادبیات تاجیک» را هم‌معنای آن می‌کرد. در این زمینه توجه به هم‌بستگی ترکیب‌های ادبیات فارسی و ادبیات تاجیک بسیار حائز اهمیت است. هم‌اکنون که زبان تاجیکی از قیدوبند رها شده و راه دادوستدهای فرهنگی با همۀ کشورها باز شده است، می‌توان واژه‌گزینی و اصطلاح‌سازی را در دایرۀ نو امکانات داخلی این زبان رواج داد. از آنجا که زبان عاری از اصطلاحات علمی هرگز کامل نیست، زبان تاجیکی نیز برای کامل شدن نیازمند احیای زبان علم و معادل‌سازی اصطلاحات علمی و فنی رایج در زبان‌های گوناگون دنیاست که در این مقاله به نمونه‌هایی از این واژه‌سازی‌ها اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Мушкилоти вожагузинї ва истилоњсозї дар Тољикистон

نویسنده [English]

  • Сайидљаъфар Ќодирї
چکیده [English]

Ба вуљуд омадани истилоњи «адабиёти тољик»  дар соли 1924 м. сабаби дурии тољикон аз истилоњи таърихии «адабиёти форсї»  шуд. Аз њамин рў барои аз миёни бурдани каљфањмињо ва иѓвогарињо истилоњи «адабиёти форс-тољик»  ба вуљуд омад, ки њам мазмуни чандњзорсолаи «адабиёти форсї»-ро инъикос медод ва њам таркиби навзоди «адабиёти тољик»-ро њаммаънои он мекард. Дар ин замина таваљљуњ ба њамбастагии таркибњои «адабиёти форсї» ва «адабиёти тољик» бисёр њоизи ањаммият аст. Њамакнун, ки забони тољикї аз ќайду банд рањо шуда ва роњи додуситадњои фарњангї бо њамаи кишварњо боз шудааст, метавон вожагузинї ва истилоњсозиро дар доираи нави имконоти дохилии ин забон ривољ дод. Аз он љо, ки забони орї аз истилоњоти илмї њаргиз комил нест, забони тољикї низ барои комил шудан ниёзманди эњёи забони илм ва муодилсози истилоњоти илмї ва фаннии роиљ дар забонњои гуногуни дунёст, ки дар ин маќола ба намунањое аз ин вожасозињо ишора шудааст.

کلیدواژه‌ها [English]

  • адабиёти форс-тољик
  • вожагузинї
  • истилоњсозї