درنگی باز بر مسئلۀ حروف الفبا!

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

الفبای عربی که به تعبیری مادر رسم‌الخط زبان‌های فارسی، ترکی، اردو، کردی، پشتو و... است، قرن‌هاست که در شمار مطرح‌ترین حروف الفبای جهان به‌شمار می‌رود و ازسوی شماری از اقوام مسلمان به‌عنوان رسم‌الخط برگزیده شده است. در این مقاله، به عمده‌ترین استدلال‌های طرفداران تغییر و تبدیل رسم‌الخط عربی زبان‌های ترکی، فارسی و... اشاره شده است. نارسایی و عدم‌ تناسب الفبای عربی، صعوبت الفبای عربی، بیگانگی، پالایش الفبای عربی، پالایش زبان از واژگان بیگانه، تسهیل و تعمیم آموزش زبان‌های کارآمد و لاتین بودن الفبای رایانه مهم‌ترین استدلال‌های بیان‌شده ازجانب طرفداران تغییر خط هستند. نگارنده دلایلی در پاسخ و رد این استدلال‌‌ها بیان داشته و یادآور شده است که بر فرض صحت و قوّت تمام استدلال‌های مذکور و بر فرض غلط و ضعیف بودن تمام دلیل‌هایی که در پاسخ و ردّ این استدلال‌ها گفته شده است، هزینۀ بی‌حساب، گسست فاجعه‌بار و آسیب بی‌ترمیمی که تغییر و تبدیل الفبای اسلامی بر تمدن، فرهنگ، تاریخ و پیشینه، هویت، میراث مکتوب، زبان و ادبیات و شخصیت مردمان سرزمین‌های اسلامی تحمیل می‌کند، این امر را زیان‌آور می‌کند. در پایان مقاله نیز یادداشت‌هایی مرتبط با موضوع از سه فرهیختۀ مسلمان از چند نسل مختلف، یعنی محمد نامق کمال، سیدطه افندی و علی شریعتی که دعوت به تغییر و تبدیل الفبای اسلامی را درک کرده‌اند، ذکر شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Диранге боз бар масъалаи њуруфи алифбо

نویسنده [English]

  • Муњаммадњусайн Aмири Ардуш
چکیده [English]

Алифбои арабї, ки ба таъбире модари расмулхатти забонњои форсї, туркї, урду, курдї, пашту ва... аст, ќарнњост, ки дар шумори матрањтарин њуруфи алифбои љањон ба шумор меравад ва аз сўи шуморе аз аќвоми мусулмон ба унвони расмулхат баргузида шудааст. Дар ин маќола ба умдатарин истидлолњои тарафдорони таѓйир ва табдил расмулхатти арабии забонњои туркї, форсї ва... ишора шудааст. Норасої ва адами таносуби алифбои арабї, суубати алифбои арабї, бегонагї, полоиши алифбои арабї, полоиши забон аз вожагони бегона, тасњил ва таъмими омўзиши забонњои коромад ва лотин будани алифбои роёна муњимтарин истидлолњои баёншуда аз љониби тарафдорони таѓйири хат њастанд. Нигоранда далоиле дар посух ва радди ин истидлолњо баён дошта ва ёдовар шудааст, ки бар фарзи сињњат ва ќуввати тамоми истидлолњои мазкур ва бар фарзи ѓалат ва заиф будани тамоми далелњое, ки дар посух ва радди ин истидлолњо гуфта шудааст, њазинаи бењисоб, гусасти фољиабор ва осеби бетармиме, ки таѓйир ва табдили алифбои исломї бар тамаддун, фарњанг, таърих ва пешина, њувият, мероси мактуб, забон ва адабиёт ва шахсияти мардумони сарзаминњои исломї тањмил мекунад, ин амрро зиёновар мекунад. Дар поёни маќола низ ёддоштњои муртабит бо мавзўъ аз се фарњехтаи мусулмон аз чанд насли мухталиф, яъне Муњаммадномиќ Камол, Сайидтоҳо Афандї ва Алии Шариатї, ки даъват ба таѓйир ва табдили алифбои исломиро дарк кардаанд, зикр шудааст.

کلیدواژه‌ها [English]

  • алифбои арабї
  • алифбои лотин
  • аќвоми мусулмон