پژوهش افکار تربیتی مردمان ایرانی و مشکلات تطبیق آن در تاجیکستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

این مقاله که پژوهشی دربارۀ افکار تربیتی مردمان ایرانی و مشکلات تطبیق آن در تاجیکستان است، در سه بخش شامل مشکلات تعلیم و تربیت در نظام افکار پداگوژی متفکران قرون وسطی، تطبیق عملی افکار پداگوژی متفکران ایرانی در پداگوژی معاصر ملی، و میراث‌بری افکار پداگوژی به‌عنوان واقعیت رشد فرهنگی و تاریخی جامعۀ انسانی به نگارش درآمده است. در بخش اول نگارنده با تأکید بر اینکه تربیت انسان کامل در پداگوژی معاصر تاجیک براساس قدیم‌ترین عقیده‌های نیاکان مردم تاجیک صورت می‌گیرد، یکی از بزرگ‌ترین سرچشمه‌های این پداگوژی را کتاب مقدس آریای باستان، اوستا، و به‌طور کلی افکار زردشتی دانسته است؛ اما پس از گسترش اسلام ساختار تربیت تغییر می‌یابد و نظریه‌های تربیت اسلامی بر روند تعلیم و تربیت حاکم می‌شود. در بخش دوم دربارۀ اینکه نظام معاصر ملی تعلیم و اصول پداگوژی باید با عقاید پداکوژی نیاکان ازجمله افکار بزرگانی چون مولانا، رودکی، فردوسی و... منطبق شود، بحث شده است. در بخش آخر نیز با اشاره به اینکه متفکران عصر میانگی مسلمانی در رشد افکار پداگوژی فارس و تاجیک و به‌طور کلی جهان سهم نمایان داشته‌اند، به ماهیت اومانیستی این افکار تأکید شده است. نگارنده در پایان به این نتیجه رسیده است که در دورۀ حاضر از نو درک کردن ارزش‌های عمومی انسانی و نیز آموزش افکار همۀ اندیشمندان صرف‌نظر از اعتقاد و نژادشان، امری ضروری است. به این معنا، آموزش میراث پداگوژی متفکران عصرهای میانه تاجیک و فارس که طبق قوانین اسلام عمل می‌کردند، موافق مطلب است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Пажўњиши афкори тарбиятии мардумони эронї ва мушкилоти татбиќи он дар Тољикистон

نویسنده [English]

  • Файзуллоњ Шарифзода Сафар Сулаймонї
چکیده [English]

Ин маќола, ки пажўњише дар бораи афкор  тарбиятии   мардумони эронї ва мушкилоти татбиќи он дар Тољикистон аст, дар се бахш шомили мушкилоти таълиму тарбият дар низоми афкори педагогии мутафаккирони ќуруни вусто, татбиќи амалии афкори педагогии мутафаккирони эронї дар педагогикаи муосири миллї ва меросбарии афкори педагогї ба унвони воќеияти рушди фарњангї ва таърихии љомеъаи инсонї ба нигориш даромадааст. Дар бахши аввал нигоранда бо таъкид бар ин ки тарбияти инсони комил дар педагогикаи муосири тољик бар асоси ќадимтарин аќидањои ниёгони мардуми тољик сурат мегирад, яке аз бузургтарин сарчашмањои ин педагогакаро китоби муќаддаси ориёи бостон–Авесто ва ба таври куллї афкори зардуштї донистааст. Аммо пас аз густариши ислом сохтори тарбият таѓйир меёбад ва назарияњои тарбияти исломї бар раванди таълиму тарбият њоким мешавад. Дар бахши дувум дар бораи ин ки низоми муосири миллии таълим ва усули педагогї бояд бо аќоиди педагогии ниёгон, аз љумла афкори бузургоне чун  Рўдакї, Фирдавсї, Мавлоно ва... мунтабиќ шавад, бањс шудааст. Дар бахши охир низ бо ишора ба ин ки мутафаккирони  асримиёнагии исломї дар рушди афкори педагогии форсу тољик ва ба таври куллї љањон сањми намоён доштаанд, ба моњияти умонистии ин афкор таъкид шудааст. Нигоранда дар поён ба ин натиља расидааст, ки дар давраи њозир аз нав дарк кардани арзишњои умумии инсонї ва низ омўзиши афкори њамаи андешамандон сарфи назар аз эътиќод ва нажодашон амре зарурист. Ба ин маъно омўзиши мероси педагогии мутафаккирони асрњои миёнаи тољику форс, ки тибќи ќавонини ислом амал мекарданд, мувофиќи матлаб аст.

کلیدواژه‌ها [English]

  • афкори тарбиятї
  • педагогї
  • мардумони эронї
  • Тољикистон