ایران‌شناسی از بدخشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه زبانشناسی

چکیده

دادخدا کرمشایف، ایران‌شناس برجستۀ تاجیکی، در سال ۱۹۳۲م در ناحیۀ روشان بدخشان دیده به جهان گشود. وی در مکتب شرق‌شناسی لنینگراد به تحصیل پرداخت و به تحقیق در حوزۀ زبان‌های ایرانی شرقی روی آورد. فعالیت علمی کرمشایف با انستیتو زبان و ادبیات رودکی آکادمی علوم تاجیکستان سخت مربوط بوده و در همین مرکز در طول سی سال ایفای وظیفه کرده است. او همچنین یکی از پایه‌گذاران پامیرشناسی در تاجیکستان است و در سال ۱۹۶۷م تحت رهبری وی گروه زبان‌های پامیری در انستیتوی مذکور تأسیس شد. این شعبه بعدها به گهوارۀ تحقیق زبان‌های ایرانی شرقی در تاجیکستان و به‌خصوص زبان‌های پامیری و آثار مردمی این زبان‌ها تبدیل شد. کرمشایف یکی از مددکاران افتتاح شعبة آکادمی علوم تاجیکستان در مرکز بدخشان بود و از نخستین روزهای تأسیس آن ریاست شعبۀ زبان‌های پامیری پژوهشگاه علوم انسانی را برعهده داشت. دامنۀ پژوهش‌های علمی کرمشایف بسیار گسترده است و تقریباً تمام حوز‌ه‌های ایران‌شناسی را دربرمی‌گیرد. وی مؤلف بیش از ۴۰۰ اثر در زمینه‌های مختلف است. خدمات کرمشایف در تهیه و عملی کردن قانون زبان تاجیکی بسیار بزرگ است. او برای خدمات بزرگی که در علم زبان‌شناسی تاجیک انجام داده، مفتخر به دریافت جوایز و مدال‌های گوناگون شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Эроншиносе аз Бадахшон

نویسنده [English]

  • Азиз Мирбобоев
چکیده [English]

Додхудо Карамшоев, эроншиноси барљастаи тољик дар соли 1932 дар ноњияи Рўшони Бадахшон дида ба љањон кушуд. Вай дар мактаби шарќшиносии Ленингарад ба тањсил пардохт ва ба тањќиќ дар њавзаи забонњои эронии шарќї рўй овард. Фаъолияти илмии Карамшоев бо Институти забон ва адабиёти Рўдакии Академияи улуми Тољикистон сахт марбут буда ва дар њамин марказ дар тўли сї сол ифои вазифа кардааст. Ў њамчунин яке аз поягузорони помиршиносї дар Тољикистон аст ва дар сол 1967 тањти рањбарии вай гурўњи забонњои помирї дар институти мазкур таъсис шуд. Ин шуъба баъдњо ба гањвораи тањќиќи забонњои эронии шарќї дар Тољикистон ва бахусус забонњои помирї ва осори мардумии ин забонњо табдил шуд. Карамшоев яке аз мададгорони ифтитоњи шуъбаи Академияи улуми Тољикистон дар маркази Бадахшон буд ва аз нахустин рўзњои таъсиси он риёсати шуъбаи забонњои помирии Пажўњишгоњи улуми инсониро бар уњда дошт. Доманаи пажўњишњои илмии Карамшоев бисёр густарда аст ва таќрибан тамоми њавзањои эроншиносиро дар бар мегирад. Вай муаллифи беш аз 400 асар дар заминањои мухталиф аст. Хадамоти Карамшоев дар тањия ва амалї кардани Ќонуни забони тољикї бисёр бузург аст. Ў барои хадамоти бузурге, ки дар илми забоншиносии тољик анљом дода, муфтахар ба дарёфти љавоиз ва медалњои гуногун шудааст.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Додхудо Карамшоев
  • эроншиносї
  • помиршиносї