بهرام سیروس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه ملی تاجیکستان

چکیده

میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان‌گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال‌های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیتة مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می‌شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیکستان به‌سر برده و در سال‌های 1930-1940م محرّر مسئول شماری از نشریات تاجیکستان، کارمند مسئول وزارت معارف خلق تاجیکستان، رئیس پژوهشگاه تحقیقات علمی علوم آموزگاری تاجیکستان و رئیس کتابخانة دولتی ابوالقاسم فردوسی تاجیکستان می‌شود. سیروس از سال 1941م به‌بعد بیشتر به فعالیت‌های علمی می‌پردازد. آثار علمی و تحقیقاتی بهرام سیروس بیشتر دربارۀ مسائل عمدة نظریة علمی عروض و قافیه و نظم فارس- تاجیک بوده است. از آثار او در این زمینه می‌توان به قافیه در نظم تاجیک، عاید به شعر نو، وزن شعرهای فولکلوری و... اشاره کرد. او همچنین به‌عنوان یکی از متن‌شناسان برجستۀ تاجیک در تهیه و نشر آثار برخی شاعران فارسی‌گوی سهمی ارزنده دارد. بهرام سیروس از ابتدای سال‌های دهة 30 قرن گذشته به شعرگویی روی آورد و مجموعة اشعارش به سال ۱۹۷۵م به‌طبع رسید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Бањром Сирус

نویسنده [English]

  • Қањҳор Расулиён
چکیده [English]

Мирзомуњаммади Охундзода мутахаллис ба «Бањром Сирус»  ба соли 1885 мелодӣ дар шањри Ланкарони Ҷумњурии Озарбойљон чашм ба љањон гушўд. Вай яке аз бунёнгузорони «Ҳизби коммунисти Эрон»  аст, ки дар тўли солњои 1920-1925 мелодӣ борњо тавќиф ва зиндонӣ шудааст. Сирус пас аз ворид шудан ба узвияти Ҳизби коммунисти Иттињоди шўравї барои кор дар њайати дафтари Осиёи миёнагии кумитаи марказии Ҳизби коммунисти Иттињод шўравї ба шањри Тошканд фиристода мешавад. Ў аз соли 1930 мелодӣ ба баъд дар Тољикистон ба сар бурда ва дар солњои 1930-1940 мелодӣ муњаррири масъули шуморе аз нашриёти Тољикистон, корманди масъули Вазорати маорифи халќи Тољикистон, раиси Пажўњишгоњи тањќиќоти илмӣ ва раиси Китобхонаи давлатии Абулќосим Фирдавсии Тољикистон мешавад. Сирус аз соли 1941 мелодӣ ба баъд бештар ба фаъолиятњои илмӣ мепардозад. Осори илмї ва тањќиќотии Бањром Сирус бештар дар бораи масоил  умдаи назарияи илми арўз ва ќофия ва назми форс-тољик будааст. Аз осори ў дар ин замина метавон ба “Қофия дар назми тољик оид ба шеър нав”, “Вазни шеърњои фолклорї” ва... ишора кард. Ў њамчунин ба унвони яке аз матншиносони барљастаи тољик дар тањия ва нашри осори бархе шоирони форсигўй сањми арзанда дорад. Бањром Сирус аз ибтидои солњои дањаи 30-юми ќарни гузашта ба шеъргўї рўй овард ва маљмўаи ашъораш ба соли 1975 мелодӣ ба табъ расид.