پیشتازان مطبوعات تاجیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

این مقاله ضمیمۀ شمارۀ هفدهم مجلۀ رودکی است که در سه بخش شامل پیش‌گامان مطبوعات تاجیک، مطبوعات پیش‌گام تاجیک و نمونۀ نثر مطبوعات تاجیک به نگارش درآمده است. در بخش اول نگارنده به معرفی پیش‌گامان مطبوعات تاجیک پرداخته است که عبارت‌اند از: احمد دانش، میرزاجلال یوسف‌زاده، محمودخواجه بهبودی، عبدالرئوف فطرت، صدرالدین عینی، سیدرضا علیزاده، عبدالقادر محی‌الدین‌اف، عبدالواحد منظم و عبدالغنی میرزایف. در بخش دوم مطبوعات پیش‌گام تاجیک که عبارت است از بخارای شریف، سمرقند، آیینه، شعلۀ انقلاب، آواز تاجیک، بیداری تاجیک، دانش و آموزگار و رهبر دانش، معرفی شده است. در بخش سوم نیز نگارنده نمونه‌هایی از نثر مطبوعات تاجیک را ذکر کرده است. عناوین مطالب ذکرشده بدین شرح است: تحیّر (نوشتۀ میرزاجلال یوسف‌زاده، چاپ‌شده در روزنامۀ بخارای شریف)، ملاحظه (نوشتۀ محمودخواجه بهبودی، چاپ‌شده در مجلۀ آیینه)، اقدامات اصلاحات‌خواهانۀ حکومت بخارا (نوشتۀ عبدالرئوف فطرت، چاپ‌شده در مجلۀ آیینه)، سیف و قلم (نوشتۀ صدرالدین عینی، چاپ‌شده در هفته‌نامۀ شعلۀ انقلاب)، دربارۀ زبان ادبی تاجیکی (نوشتۀ عبدالقادر محی‌الدین‌اف، چاپ‌شده در روزنامۀ آواز تاجیک)، زبان بخاریان تاجیکی یا ازبکی؟ (نوشتۀ عبدالواحد منظم، چاپ‌شده در تاجیکستان سرخ)، در اطراف زبان بخارا و احوال تاجیکان قشقه‌دریا (نوشتۀ عبدالغنی میرزایف، چاپ‌شده در تاجیکستان سرخ).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Пештозони матбуоти тољик

نویسنده [English]

  • Пайванди Гулмуродзода
چکیده [English]

Ин маќола замимаи шумораи њабдањуми маљаллаи “Рўдакї” аст, ки дар се бахш шомили пешгомони матбуоти тољик, матбуоти пешгоми тољик ва намунаи насри матбуоти тољик ба нигориш даромадааст. Дар бахши аввал нигоранда ба муаррифии пешгомони матбуоти тољик пардохтааст, ки иборатанд аз: Ањмади Дониш, Мирзољалоли Юсуфзода, Мањмудхоља Бењбудї, Абдурауфи Фитрат, Садриддини Айнї, Сайидризо Ализода, Абдулќодир Муњиддинов, Абдулвоњиди Мунзим ва Абдулѓанӣ Мирзоев. Дар бахши дувуми матбуоти пешгоми тољик, ки иборат аст аз “Бухорои шариф”, “Самарќанд”, “Оина”, “Шуълаи инќилоб”, “Овози тољик”, “Бедории тољик”, “Дониш ва омўзгор” ва “Рањбари дониш” муаррифӣ шудааст. Дар бахши севум низ нигоранда намунањо аз насри матбуоти тољикро зикр кардааст. Унвонҳои матолиби зикршуда бад-ин шарњ аст: “Тањайюр” (навиштаи Мирзољалоли Юсуфзода, чопшуда дар рўзномаи “Бухорои шариф”), “Мулоњиза” (навиштаи Мањмудхоља Бењбудї, чопшуда дар маљаллаи “Оина”), “Иќдомоти ислоњотхоњонаи њукумати Бухоро” (навиштаи Абдурауфи Фитрат, чопшуда дар маљаллаи “Оина”), “Сайф ва ќалам” (навиштаи Садриддини Айнї, чопшуда дар њафтаномаи “Шуълаи инќилоб”), “Дар бораи забони адабии тољик” (навиштаи Абдулќодир Муњиддинов, чопшуда дар рўзномаи “Овози тољик”), “Забони бухороиён тољикӣ ё ўзбакӣ?” (навиштаи Абдулвоњиди Мунзим, чопшуда дар “Тољикистон сурх”), “Дар атрофи забони Бухоро ва ањволи тољикони “Қашќадарё” (навиштаи Абдулѓанӣ Мирзоев, чопшуда дар “Тољикистони сурх”).

کلیدواژه‌ها [English]

  • матбуоти тољик
  • пешгомони матбуот
  • матбуоти пешгом
  • насри матбуот