نگاهی کوتاه بر ملخّص‌اللّغات (نقد کتاب)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

این مقاله نقد کتاب ملخّص‌اللّغات تألیف حسن خطیب کرمانی است که به اهتمام سیدمحمد دبیرسیاقی و غلامحسین یوسفی به سال ۱۳۶۲ به‌چاپ رسیده است. این کتاب از فرهنگ‌های عربی به فارسی است که به گفتۀ مصصحان، احوال مؤلف و زمان تألیف آن معلوم نیست؛ اما در پایان کتاب آمده که در سنۀ ۹۳۸ق در شهر کرمان کتابت شده است. این فرهنگ کوچک که بیش از 4هزار لغت را در خود جای داده، بسیاری از لغات و معانی مهذّب‌الاسماء را نقل کرده است. نگارندۀ این مقاله درضمن مطالعۀ این کتاب به نکته‌هایی دست یافته که به‌ترتیب صفحه بدان‌ها اشاره کرده است. در این اثر به‌دلیل اینکه مصصحان به‌هنگام دادن ترتیب الفبایی دقیق به لغات، ترتیب نسخۀ اصل را به‌دقت توصیف نکرده‌اند، مشخص کردن مواردی که احتمالاً خود مؤلف ملخّص‌اللّغات یا کاتب آن در نقل از مراجع دچار لغزش شده‌اند، ناممکن شده است؛ از‌همین‌رو، نگارنده به ذکر موارد نادرست به‌همراه شاهدمثال‌هایی از منابع دیگر بسنده کرده‌ است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Нигоње кўтоњ бар «Мулаххасуллуѓот» (Наќди китоб)

نویسنده [English]

  • Масъуди Ќосимї
چکیده [English]

Ин маќола наќди китоби «Мулаххасуллуѓот» таълифи Њасан Хатиби Кирмонї аст, ки ба эњтимоми Сайидмуњаммад Дабирсиёќї ва Ѓуломњусайн Юсуфї ба соли 1362 ба чоп расидааст. Ин китоб аз фарњангњои арабї ба форсї аст, ки ба гуфтаи мусањњењон, ањволи муаллиф ва замони таълифи он маълум нест. Аммо дар поёни китоб омада, ки дар санаи 938 ќ. дар шањри Кирмон китобат шудааст. Ин фарњанги кўчак, ки беш аз 4 њазор луѓатро дар худ љой дода, бисёре аз луѓоту маонии «Муњаззабу-л-асмоъ»-ро наќл кардааст. Нигорандаи ин маќола дар зимни мутолиаи ин китоб ба нуктањое даст ёфта, ки ба тартиби сафња бад-онњо ишора кардааст. Дар ин асар ба далели ин ки мусањњењон ба њангоми додани тартиби алифбоии даќиќ ба луѓот, тартиби нусхаи аслро ба диќќат тавсиф накардаанд, мушаххас кардани мавориде, ки эњтимолан худи муаллифи «Мулаххасуллуѓот»ё котиби он дар наќл аз марољеъ дучори лаѓзиш шудаанд, номумкин шудааст. Аз њамин рў нигоранда ба зикри мавориди нодуруст ба њамроњи шоњидмсолњое аз манобеъи дигар басанда кардааст.

کلیدواژه‌ها [English]

  • фарњанг
  • «Мулаххасуллуѓот»
  • наќд