پیرامون افسانه‌های مردم کولاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

افسانه‌ها به‌طور کلی در زندگی و ادبیات هر قوم و ملتی دارای اهمیت و شایستۀ مطالعه است. در کولاب و منطقه‌های دیگر سرزمین ختلان نیز افسانه دارای جایگاه ویژ‌ه‌ای بوده و توجه محققان را به‌منظور گردآوری فولکلور مردم این منطقه برانگیخته است. نگارندۀ این مقاله نیز چند سالی است که به گردآوری مواد فولکلوری مشغول بوده و در طی سال‌ها تحقیق و براساس دیده‌ها و پرسش‌ها به این نتایج دست یافته است: 1. افسانه همچنان بین مردم کولاب معمول است؛ 2. در بین افرادی که سی تا پنجاه سال دارند، دانندگان افسانه وجود دارد؛ 3. در بین اشخاصی که بین هجده تا سی سال دارند، افراد خیلی کمی افسانه می‌دانند و توجه کمتری به شنیدن و نقل آن دارند؛ 4. در بین خردسالان و جوانانی که از چهار تا پانزده سال دارند، ادامه داشتن سنت افسانه‌گویی را می‌توان مشاهده کرد. البته، این نتایج براساس دیده‌ها، شنیده‌ها و پرسش‌های سال‌های گوناگون فقط یک نفر صورت گرفته است و برای رسیدن به نتایج صحیح کار‌های میدانی دقیق لازم است و مهم‌ترین این کار‌ها پیش از همه ثبت کردن افسانه‌هاست؛ به‌طوری‌ که اگر این متن‌های افسانه‌ای در ویدئو ثبت شود، برای پژوهندگان مواد علمی ارزنده‌ای به‌جای خواهد ماند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Нигоње ба осори таърихї ва фарҳангии Хатлон

نویسنده [English]

  • Равшан Рањмонї
چکیده [English]

Афсонањо ба таври куллї дар зиндагї ва адабиёти њар ќавму миллате дорои ањаммият ва шоистаи мутолиа аст. Дар Кўлоб ва минтаќањои дигари сарзамини Хатлон низ афсона дорои љойгоњи вижае буда ва таваљљуњи муњаќќиќонро ба манзури гирдоварии фолклори мардуми ин минтаќа барангехтааст. Нигорандаи ин маќола низ чанд солест, ки ба гирдоварии маводи фолклорї машѓул буда ва дар тайи солњои тањќиќ ва бар асоси дидањо ва пурсишњо ба ин натоиљ даст ёфтааст: 1. Афсона њамчунон байни мардуми Кўлоб маъмул аст; 2. Дар байни афроде, ки сї то панљоњ сол доранд, донандагони афсона вуљуд доранд. 3. Дар байни ашхосе, ки байни њаждањ то сї сол доранд, афроди хеле каме афсона медонанд ва таваљљуњи камтаре ба шунидан ва наќли он доранд; 4. Дар байн хурдсолон ва љавононе, ки аз чањор то понздањ сол доранд, идома доштани суннати афсонагўиро метавон мушоњида кард. Албатта ин натоиљ бар асоси дидањо, шунидањо ва пурсишњои солњои гуногуни фаќат як нафар сурат гирифтааст ва барои расидан ба натоиљи сањењ корњои майдонии даќиќ лозим аст ва муњимтарини ин корњо пеш аз њама сабт кардани афсонањост, ба тавре ки агар ин матнњои афсонаї дар видео сабт шавад, барои пажўњандагон маводи илмии арзандае ба љой хоњад монд.

کلیدواژه‌ها [English]

  • афсона
  • Кўлоб
  • фолклор
  • таърихи сиёсии Хатлон дар «Зафарнома»-и Шарафуддин Алии Яздї