بحثی پیرامون چند بیت رودکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

بحث‌ها درمورد اشعار باقی‌مانده از استاد رودکی بسیارند و باوجود نشرهای متعدد، هنوز نسخۀ کاملی که جواب‌گوی طلبات علم متن‌شناسی باشد، تهیه و نشر نشده و مسلم است که بدون متن صحیح و کامل نمی‌توان تحقیقات سودمند و پرارزشی انجام داد. این پژوهش برآن است تا با مقایسه و مقابلۀ چند نسخه، اندیشه‌های خود را دربارۀ تصحیح چند بیت ار اشعار رودکی بیان کند. برای نیل به این هدف، با تکیه بر اندیشه‌های خلیل خطیب‌رهبر و نسخۀ سعید نفیسی، قطعاتی از اشعار رودکی مقایسه و مشخص شده است که در آن‌ها برخی از حروف و کلمات به‌غلط تحریر و نگارش شده است. پژوهش حاضر بر این باور است که خطا خواندن متن در نسخه‌های تاجیکستانی رودکی بیشتر به‌چشم می‌خورد. از سویی، اعتماد کامل به نسخه‌های نشر ایرانی اشعار رودکی نیز صحیح نیست. نگارنده در پایان به این نتیجه رسیده است که بیشتر غلط‌ها به‌سبب خطا خواندن متن، افتادن حروف و کلمات و نادیده گرفتن معنا و وزن و خصوصیت‌های خاص شعر، و بعضی دیگر حین حروف‌چینی و نشر رخ داده‌اند؛ بنابراین، پژوهش دربارۀ زبان اشعار کودکی و سخنرانان هم‌عصر امری ضروری تلقی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Бањсе пиромуни чанд байти Рудакї

نویسنده [English]

  • Њалимљон Зоиров
چکیده [English]

Бањсњо дар мавриди ашъори боќимонда аз устод Рўдакї бисёранд ва бо вуљуди нашрњои мутааддид њанўз нусхаи комиле, ки љавобгўи талаботи илми матншиносї бошад, тањия ва нашр нашуда ва мусаллам аст, ки бидуни матни сањењу комил наметавон тањќиќоти судманд ва пурарзише анљом дод. Ин пажўњиш бар он аст, то бо муќоиса ва муќобилаи чанд нусха андешањои худро дар бораи тасњењи чанд байт аз ашъори Рўдакї баён кунад. Барои найл ба ин њадаф бо такя бар андешањои Халил Хатибрањбар ва нусхаи Саид Нафисї ќатаоте аз ашъори Рўдакї муќоиса ва мушаххас шудааст, ки дар онњо бархе аз њуруфу калимот ба ѓалат тањрир ва нигориш шудааст. Пажўњиши њозир бар ин бовар аст, ки хато хондани матн дар нусхањои тољикистонии Рўдакї бештар ба чашм мехўрад. Аз сўе эътимоди комил ба нусхањои нашри эронии ашъори Рўдакї низ сањењ нест. Нигоранда дар поён ба ин натиља расидааст, ки бештари ѓалатњо ба сабаби хато хондани матн, афтодани њуруфу калимот ва нодида гирифтани маъно ва вазн ва хусусиятњои хосси шеър ва баъзе дигар њини њуруфчинї ва нашр рух додаанд. Бино бар ин пажўњиш дар бораи забони ашъори Рўдакї ва суханронони њамасри ў амре зарурї талаќќї мешавад.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Рўдакї
  • тасњењи матн
  • Халил Хатибрањбар
  • Саид Нафисї
  • талмењ дар шеъри Рўдакї