TY - JOUR ID - 22491 TI - تأثیر کلام سعدی و حافظ در شعر سخنوران فرارود JO - رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی JA - CLLRCA LA - fa SN - AU - نورزاد, نورعلی AD - دکترای فیلولوژی، استاد دانشگاه دولتی خجند Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 12 IS - 30 SP - 32 EP - 53 KW - سعدی KW - حافظ KW - شعر فرارود DO - N2 - پیوند حوزۀ ادبی شیراز و تأثیر عظمت اندیشه و تفکر سخنوران این سرزمین بر ادبیات فارسی فرارود از روزگاری نمود پیدا می‌کند که در این دو منطقه زمینۀ به کمال رسیدن ادبیات فارسی فراهم شده است. نخستین بحث این مقاله، تأثیر سخن سعدی و حافظ در سخنوران هم‌عهد خود در فرارود است. اطلاعات موجود در منابع مختلف نشان‌دهندۀ پیوند سعدی با سیف فرغانی، و حافظ با کمال خجندی است. البته، روابط ادبی این دو حوزه بعد از ظهور سعدی و حافظ گسترش بیشتری یافت؛ ضمن ‌اینکه جایگاه اندیشه و افکار حافظ در شعر شاعران حوزۀ بخارا تأثیر درخور توجهی گذاشت. شاید علت اصلی کثرت نسخ خطی و چاپ لوحی دیوان حافظ در کتابخانه‌های فرارود از همین موضوع نشئت گرفته باشد. بیشتر تذکره‌نویسان از پیروی شاعر معروف بخارایی هم‌عصر حافظ، ناصر بخارایی، سخن گفته‌اند. در سده‌های بعد نیز شاعران جداگانۀ بخارایی ناوابسته از نفوذ سبک هندی، مثل عصمت بخارایی، عبدالرحمن مشفقی بخارایی، شوکت بخارایی، میرزاصادق منشی بخارایی، واضح بخارایی، ظفرخان جوهری استروشنی و شمس‌الدین شاهین کولابی از روش حافظ پیروی و اغلب سروده‌های او را استقبال کردند. نگارندۀ مقاله در پایان بررسی تأثیر حوزۀ مکتب ادبی شیراز در تکوین شعر فارسی فرارود، به این نتیجه رسیده است که هرچند ادبیات فارسی در فرارودان از زمان سامانیان در مقام رواج و شکوفایی قرار داشت، ظهور شیخ سعدی و خواجه حافظ در رشد بیشتر ادبیات فرارودان نقش مؤثر داشته‌ است. UR - https://www.rudakijournal.ir/article_22491.html L1 - https://www.rudakijournal.ir/article_22491_c499d424d094e4cc47ab56e7125e512b.pdf ER -