TY - JOUR ID - 21695 TI - بازیافت‌های تمدن ایرانی در تاجیکستان JO - رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی JA - CLLRCA LA - fa SN - AU - ستاری, قیام‌الدین AD - استادیار Y1 - 2009 PY - 2009 VL - 10 IS - 22 SP - 37 EP - 56 KW - تاجیکستان KW - بازیافت‌های باستان‌شناسی KW - تمدن ایرانی DO - N2 - دامنۀ کوه‌های پامیر یا بدخشان از زمان‌های قدیم مکان سکونت اقوام ایرانی‌نژاد بوده که بازیافت‌های باستان‌شناسان گواه این گفته‌هاست. در قلمروی تاجیکستان، آثار تمدن باستانی عصرهای مختلف (سنگ، برنز و آهن) زمان حکمرانی دولت‌های باختر، سغد، خوارزم، هخامنشی و... کشف شده است که نشان‌دهندة تاریخ قدیم تمدن باستانی و غنی این سرزمین است. عالمان باستان‌شناس پس از تحقیق و بررسی عمیق قدیمی‌ترین موضع‌های سکونت انسان به این نتیجه رسیده‌اند که اجداد تاجیکان و دیگر اقوام آریایی در سرزمین تاجیکستان کنونی ۴۰۰-۵۰۰ سال پیش به‌سر می‌برده‌اند. در سرزمین تاجیکستان از عهد باختر، هخامنشی، یونانی و مقدونی، یونانی و باختری، کوشانی و هیتالی شمالی آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی کشف شده است. «دفینۀ آمو» یکی از مجموعه‌های گرانبهایی است که درحدود ناحیۀ قبادیان تاجیکستان یافت شد. همچنین در سال‌های دهۀ شصت میلادی طی کاوش‌های باستان‌شناسی در موضع «دفینۀ آمو» آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی دیگری به‌دست آمد که با نام «تخت سنگین» مشهور است. دیگر آثار تمدن ایرانی (آریایی) پیش از اسلامی در تاجیکستان خرابه‌های شهر کیقبادشاه است. این شهر از روابط دیرینۀ دیار فرارود با سرزمین ایران حکایت می‌کند. در این سرزمین یادگاری‌های زیاد تاریخی ازقبیل شهر توس، دز توس و... محفوط مانده‌اند. کافرقلعه، قلعۀ کافرنهان و دیر بودایی اجنّه‌تپه از دیگر آثار پرارزش تمدن آریایی در تاجیکستان و منطقۀ مرکزی است. از تمدن باستانی سغد نیز در قلمروی تاجیکستان آثار زیادی کشف شده است که در این مقاله به‌طور  مبسوط معرفی و بررسی شده‌اند. UR - https://www.rudakijournal.ir/article_21695.html L1 - https://www.rudakijournal.ir/article_21695_595ff123cd8b630b4d8b0dbc5c9d9081.pdf ER -