TY - JOUR ID - 21597 TI - پیرامون مسائل ادیان در آسیای میانه (کیش‌های اَرتَوخشته و میترا براساس نام‌های جغرافیایی) JO - رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی JA - CLLRCA LA - fa SN - AU - اسمیر نُوا, اولگا ایوانونا AD - استاد Y1 - 2008 PY - 2008 VL - 9 IS - 19 SP - 7 EP - 22 KW - ادیان KW - آسیای میانه KW - توپونیمی KW - اَرسَخومیسَن KW - ارمیتن DO - N2 - پیگیری پژوهش‌ها و تحقیق توپونیمی مربوط به آسیای میانه، بدون تردید باعث کسب دانش‌های لازم دربارۀ ادیان و مذاهب قبل از اسلام و تعیین جایگاه معابد محلی و عبادتگاه‌ها تا عهد اسلام می‌شود. نگارنده در این مقاله به بررسی روستایی خوارزمی در قرون وسطی به‌نام «اَرسَخومیسَن» و دهستانی بانام «ارمیتن» در قسمت علیای رودخانة زرافشان پرداخته است. نگارنده درخصوص روستای اَرسَخومیسَن پس از بررسی و ارائۀ گزارش‌های مختلف به این نتیجه رسیده است که باستان‌شناسان باید دقیقاً مشخص کنند که این شهرِ همنام با الهة معبدی که در آن قرار دارد، در کجا واقع بوده است. این الهه، الهة فراوان‌حاصلی بوده که در آن روزگار در زندگی کشاورزان نقش مؤثر داشته است؛ همچنین از الهه‌های مربوط به پرستش آب بوده است. درمورد ارمیتن نیز باید گفت معنی این واژه مرتبط با جنبۀ توپونیمی آن است و از مادة ایرانی mitan  (منزل مسکونی) گرفته شده است. نگارنده پس از بررسی معنی این واژه و تبیین فرضیه‌های مختلف به این نتیجه رسیده است که نمی‌توان جایگاه معبد را در آنجا دقیقاً نشان داد؛ اما می‌توان به اصل وجود آن اشاره کرد. معبد میترا، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین خدایان زردشتیان، نیز درحدود ارمیتن بالاآب زرافشان واقع بوده است که در دوران باستان راه تجارت از اینجا عبور می‌کرد. UR - https://www.rudakijournal.ir/article_21597.html L1 - https://www.rudakijournal.ir/article_21597_de3edc36f428ea5c1811d36acd4dd8de.pdf ER -