TY - JOUR ID - 21570 TI - میرزا سراج: سراج دانش JO - رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی JA - CLLRCA LA - fa SN - AU - ستاری, قیام‌الدین AD - استادیار Y1 - 2007 PY - 2007 VL - 8 IS - 16 SP - 45 EP - 64 KW - بخارا KW - میرزا سراج KW - معارف‌پروری KW - تحف اهل بخارا DO - N2 - یکی از شخصیت‌های مبارز روشنفکر که در پیشرفت حرکت معارف‌پروری اسلامی و خودشناسی ملی تاجیکستان نقشی بارز دارد، میرزا سراج متخلص به دکتر صابر است. در این مقاله که به‌قصد معرفی این شخصیت برجسته و آثار وی به‌نگارش درآمده، نخست شرح مختصری از زندگی او بیان شده است. میرزا سراج در سال ۱۸۷۷م در شهر بخارا به‌دنیا آمد. وی ضمن تحصیل علم و دانش، پیشۀ اجدادی خود را ادامه داد و به تجارت و صرافی مشغول شد. میرزا سراج در سال ۱۹۰۲م راهی سفر شد و از بسیاری از شهرهای اروپا دیدن کرد. وی دو مرتبه به ایران سفر کرد که بار اول مدت هشت ماه در سبزوار اقامت گزید و بار دوم که مقارن با انقلاب مشروطه بود، در تهران به تحصیل علوم طبی پرداخت. او از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۴م در زادگاهش، بخارا، زندگی کرد و به طبابت بیماران، ایجاد آثار ادبی و روزنامه‌نگاری مشغول شد. وی به‌همراه میرزا محی‌الدین منصور مؤسس نخستین روزنامۀ تاجیکی، بخارای شریف، است. میرزا سراج به‌رغم عمر کوتاهش، آثار ادبی پرمضمونی از خود به‌یادگار گذاشت. او به‌مثابۀ روزنامه‌نگاری ورزیده، مقالات وزینی در روزنامه‌ها به‌نگارش درآورده و علت عقب‌ماندگی امارت بخارا و ممالک شرق اسلامی را توضیح داده است. مهم‌ترین اثر میرزا سراج تحف اهل بخارا است که در آن وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بخارای عصر بیستم را شرح داده است. وی در سرودن شعر نیز دست داشته است. اشعار او که بیشتر در پیروی از سبک خراسانی سروده شده‌اند، ساده و قابل فهم‌اند.  UR - https://www.rudakijournal.ir/article_21570.html L1 - https://www.rudakijournal.ir/article_21570_a6167a8342d86ada398ddd6e7c9c0bf7.pdf ER -