TY - JOUR ID - 20631 TI - مختصری دربارة اصول علمی فرهنگ فارسی تاجیکی JO - رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی JA - CLLRCA LA - fa SN - AU - شکوری بخارایی, محمدجان AD - استادیار Y1 - 2006 PY - 2006 VL - 7 IS - 12 SP - 85 EP - 92 KW - لغت‌نامه‌نگاری KW - اصول علمی KW - فرهنگ فارسی تاجیکی DO - N2 - فرهنگ زبان تاجیکی که در دو جلد در سال ۱۹۶۹م در مسکو چاپ شد و در سال ۲۰۰۶م در تهران به‌نام فرهنگ فارسی تاجیکی به‌طبع رسید، براساس اصول تازۀ علمی ترتیب یافته است. در این فرهنگ کوشش شده است تا سنت‌های ملی لغت‌نامه‌نگاری از برخی جهات به درجۀ دستاوردهای علم جهانی عصر برده شود. راه و روش مؤلفان این فرهنگ را «سفارش اجتماعی زمان»، خواست‌های یک دورۀ مهم تاریخ تاجیکستان ورارود معیّن کرده است. در دهه‌های بیستم و سی‌ام قرن گذشته درپی تلاش پان‌ترکیست‌ها برای انکار موجودیت ملت تاجیک، مردم تاجیک کوشیدند با اتکا به خودآگاهی ملی با این نگرش مبارزه کنند. بسیاری از صفحه‌های فرهنگ زبان تاجیکی نیز به میدان همین مبارزه تبدیل یافته است. این فرهنگ اثبات کرد که زبان تاجیکی امروز بیشتر از هزار سال تاریخ دارد و از شعر رودکی آغاز شده است. یکی از اهداف ترتیب‌دهندگان این فرهنگ اثبات این حقیقت بود که آنچه ما امروز «زبان تاجیکی» می‌نامیم، همان زبان فارسی است و برای اثبات این مدعا نمایان آوردن جغرافیای تاریخی واژه یکی از اصول علمی قرار گرفت. هدف اصلی از تدوین این فرهنگ دست‌یابی خوانندۀ امروزی تاجیکی به اندوخته‌های عالی زبان و پیشگیری از دوری او از زبان مادری است. مجموع بررسی‌های انجام‌گرفته در این مقاله راجع به این فرهنگ و ضعف‌ها و قوّت‌های آن، این نتیجه را درپی داشته است که باوجود مشاهدۀ اندکی سهو و خطا در شرح و معنی‌داد کلمه‌ها و عبارت‌ها، فرهنگ زبان تاجیکی وظیفه‌های بزرگ تاریخی خود را موفقیت‌آمیز انجام داده است. UR - https://www.rudakijournal.ir/article_20631.html L1 - https://www.rudakijournal.ir/article_20631_c79378605a134323e2c4c848342bd823.pdf ER -