%0 Journal Article %T تحول دیدگاه اصلاح‌طلبان بخارا در مسائل نظری و عملی قدرت سیاسی %J رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی %I رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان %Z %A رهنما, عبدالله %D 2009 %\ 06/01/2009 %V 10 %N 23 %P 49-78 %! تحول دیدگاه اصلاح‌طلبان بخارا در مسائل نظری و عملی قدرت سیاسی %K جدیدیه‌شناسی %K جدیدان بخارا %K نظریه %K سیاست %K حاکمیت سیاسی %R %X یکی از مسائل مهمی که چه در زمان شوروی و چه پس از استقلال تاجیکستان در جدیدیه‌شناسی تاجیک مورد بحث است، نظر جدیدان دربارۀ سیاست و حاکمیت سیاسی است. بررسی منابع موجود در موضوع جدیدیه نشان می‌دهد کوشش‌هایی که برای ارزیابی دیدگاه جدیدان دربارۀ مسائل فرهنگی و سیاسی به عمل آمده، هرگز نتوانسته است ماهیت واقعی این حرکت را نشان دهد. در این مقاله با درنظر گرفتن جهان‌بینی جدیدان، دیدگاه‌های بی‌واسطة آن‌ها دربارۀ مسئله‌های حاکمیت سیاسی بررسی شده و با تحلیل تعلیمات جدیدان بخارا دربارۀ حاکمیت سیاسی و ماهیت و خصوصیت‌های آن نتایجی بدین شرح به‌دست آمده است: ۱. دشواری تحلیل دیدگاه‌های جدیدان به‌دلیل در دسترس نبودن آثار آن‌ها؛ ۲. بی‌توجهی  جدیدان به موضوعات نظری مثل سرچشمۀ قدرت سیاسی، ماهیت حاکمیت و...؛ ۳. تأکید جدیدان در آغاز کار بر پیوند حاکمیت با عدالت و شریعت اسلامی و گرایش آن‌ها در مراحل بعد به نظریۀ تشکیل دولت و حاکمیت سیاسی براساس ملت؛ ۴. رواج پدیده‌های مهم سیاسی همچون محفل سیاسی، حزب سیاسی، برنامۀ حزبی و... برای نخستین بار ازسوی جدیدان و ورود فعالیت سیاسی تاجیکان به مرحلۀ معاصر؛ ۵. برگزیدن نظام سلطنت امارتی به‌عنوان مدل ایدئال حاکمیت در مراحل اول فعالیت جدیدان؛ ۶. گرایش به جمهوری‌خواهی در مراحل بعدی و پس از اطمینان از اصلاح‌ناپذیری حکومت بخارا؛ ۷. قائل شدن اختیارات وسیع برای شاخه‌های حاکمیت دولتی، انتخاب رهبریت اجراییه ازسوی شورا و حاکمیت قانون‌گذار ازطرف مجلس و حاکمیت قضایی ازجانب قضات انتخابی در نظام جمهوری تاجیکان؛ ۸. تأسیس دولت ملی تاجیکی ازطرف نمایندگان جدیدیه؛ ۹. استفاده از مفهوم گرافیک یا خط تحول فکری جدیدان برای تبیین ماهیت دینامیکی دیدگاه‌های آن‌ها و استفاده از مفهوم رنگین‌کمان یا طیف افکار سیاسی آن‌ها برای تبیین دیدگاه‌های شاخه‌های مختلف. %U https://www.rudakijournal.ir/article_21709_f8ec9a52e2233d2e4aeb65eb026d6ca4.pdf