میراث ادبی شاعران حصار در شبه‌قارۀ هند و پاکستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی انستیتوت زبان و ادبیات به نام ابوعبدالله رودکی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان

چکیده

ادبیات فارسی سرزمین هند و پاکستان محصول تفکر و احساسات مردمان فارسی‌زبان آسیای میانه، ایران، افغانستان و خلق‌های بومی شبه‌قارۀ هند است. در تشکیل این ادبیات سهم مردم تاجیک بسیار نظررس است. به‌دلیل شرایط به‌وجودآمده در قرن‌های ۱۶-۱۷ میلادی، بسیاری از شاعران و نویسندگان آسیای میانه به هندوستان مهاجرت کردند که در بین آن‌ها نمایندگان حصار شادمان نیز کم نبوده‌اند. در این مقاله تعدادی از این شاعران حصاری مهاجر به هندوستان معرفی و نمونۀ اشعار آن‌ها ذکر شده است. از میان این شاعران می‌توان به غیوری حصاری، غربتی حصاری، محنتی حصاری، حصاری چکنه‌ای، طفیلی حصاری، عیشی حصاری و فتحی حصاری اشاره کرد. نویسنده در پایان با توجه به تعداد زیاد شاعران حصاری مهاجر به شبه‌قارۀ هند و پاکستان چنین نتیجه‌گیری کرده است که نمایندگان علم و ادب حصار شادمان که از ملک‌های عمدۀ امارت بخارا بوده است، در رشد فرهنگ و ادب فارسی در سرزمین پهناور هندوستان سهم بسزا داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Мероси адабии шоирони Њисор дар шибњи ќораи Њинду Покистон

نویسنده [English]

  • Шамсуддини Муњаммадї
چکیده [English]

Адабиёти форсии сарзамини Њинду Покистон мањсули тафаккур ва эњсосот мардумони форсизабони Осиёи Миёна, Эрон, Афѓонистон ва халќњои бумии шибњи ќораи Њинд аст. Дар ташкили ин адабиёт сањми мардуми тољик бисёр назаррас аст. Ба далели шароити бавуљудомда дар ќарнњои 16-17 мелодї бисёре аз шоирон ва нависандагони Осиёи Миёна ба Њиндустон муњољират карданд, ки дар байни онњо намояндагони Њисори Шодмон низ кам набудаанд. Дар ин маќола теъдоде аз ин шоирони њисории муњољир ба Њиндустон муаррифї ва намунаи ашъори онњо зикр шудааст. Аз миёни ин шоирон метавон ба Ѓаюрии Њисорї, Ѓурбатии Њисорї, Мењнатии Њисорї, Њисории Чакнаї, Туфайлии Њисорї, Айшии Њисорї ва Фатњии Њисорї ишора кард. Нависанда дар поён бо таваљљуњ ба теъдоди зиёди шоирони њисории муњољир ба шибњи ќораи Њинду Покистон чунин натиљагирї кардааст, ки намояндагони илму адаби Њисори Шодмон, ки аз мулкњои умдаи аморати Бухоро будааст, дар рушди фарњангу адаби форсї дар сарзамини пањновари Њиндустон сањми басазо доштаанд.

کلیدواژه‌ها [English]

  • шоирони Њисор
  • шибњи ќораи Њинду Покистон
  • адабиёти форсї