موسی رجب‌اف، مردی در دوراهی فلسفه و زندگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد دانشگاه ملی تاجیکستان

چکیده

موسی‌ رجب‌اف از خادمان بزرگ حزب کمونیست و ملت تاجیک و ازجملة شخصیت‌هایی است که در ساختار حیات اجتماعی تاجیکستان و به خصوص در عرصة علم و فرهنگ آن سهمی بسزا داشته است. در این مقاله نگارنده پس از بیان شرح‌حال استاد، به معرفی و تبیین آثار او پرداخته است. رجب‌اف در طول عمر خود در تشکیلات گوناگون حزب کمونیست و دولت آن‌روز تاجیکان، تاجیکستان شوروی، به‌ویژه در مؤسسه‌های علمی و آموزگاری جمهوری، به‌عنوان یک شهروند پروردة فرهنگ تاجیکی- فارسی، ادای وظیفه کرده و سزاوار احترام اهل جامعه بوده است. وی در کنار اجرای کارهای علمی- تحقیقاتی در رشتة فلسفه، سروری کرسی مارکسیسم لنینیسم را نیز برعهده داشت. رجب‌اف در سال‌های 1960-1989م معاون رئیس کارهای علمی دانشگاه دولتی آموزگاری تاجیکستان و از سال 1989م تا پایان عمرش که با ژانویة 1997م مطابق است، به‌عنوان پروفسور کرسی فلسفة دانشگاه نام‌برده اجرای وظیفه کرده است. وی با ذکاوت فطری مادرزادی در رشد جامعة تاجیکان و علم و ادب آن سهم ارزنده‌ای داشته است. از او هفت کتاب و بیش از پنجاه مقالة علمی درزمینة مسائل فلسفی، اخلاقی و اجتماعی به‌جا مانده است. از میان آثار او می‌توان به جهان‌بینی عبید زاکانی، عبدالرحمان جامی و فلسفة خلق تاجیک در سدة پانزده، از تاریخ افکار اجتماعی خلق تاجیک و عقیده‌های فلسفی اجتماعی و اخلاقی امیرخسرو دهلوی  اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Мўсо Раљабов, марде дар дуроњии фалсафа ва зиндагӣ

نویسنده [English]

  • Дўстмуроди Бобо
چکیده [English]

Мӯсо Раљабов аз ходимони бузурги њизби коммунист ва миллат тољик ва аз љумлаи шахсиятњоест, ки дар сохтори њаёти иљтимоии Тољикистон ва ба хусус дар арсаи илм ва фарњанги он сањми босазо доштааст. Дар ин маќола нигоранда пас аз баёни шарњи њоли устод, ба муаррифї ва баёни осори ў пардохтааст. Раљабов дар тўли умри худ дар ташкилоти гуногуни њизби коммунист ва давлати он рӯзи тољикон, Тољикистон Шўравї, ба вежа дар муассисањои илмї ва омўзгории љумњурї, ба унвони як шањрванди парвардаи фарњанги тољикӣ-форсї адои вазифа карда ва сазовори эњтироми ањли љомеа будааст. Вай дар канори иљрои корњои илмӣ-тањќиќотӣ дар риштаи фалсафа, сарварии курси марксизм-ленинизмро низ бар уњда дошт. Раљабов дар солњои 1960-1989 мелодӣ муовини раиси корњои илмии Донишгоњи Давлатии омўзгории Тољикистон ва аз соли 1989 мелодӣ то поёни умраш, ки ба январи 1997 мелодӣ мутобиќ аст, ба унвони профессори курси фалсафаи донишгоњи номбурда иљрои вазифа кардааст. Вай бо заковати фитрии модарзодӣ дар рушди љомеаи тољикон ва илму адаби он сањми арзандае доштааст. Аз ў њафт китоб ва беш аз панљоњ маќолаи илмӣ дар заминаи масоили фалсафї, ахлоќї ва иљтимої ба љо мондааст. Аз миёни осори ў метавон ба “Ҷањонбинии Убайд Зоконї”, “Абдуррањмони Ҷомї ва фалсафаи халќи тољик дар садаи понздањ”, “Аз таърихи афкори иљтимоии халќи тољик ва аќидањои фалсафии иљтимої ва ахлоќии Амирхусрави Дењлавї”  ишора кард.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Мўсо Раљабов
  • Тољикистон
  • фалсафа