ابوالقاسم لاهوتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو پیوسته آکادمی علوم تاجیکستان

چکیده

ابوالقاسم لاهوتی یکی از شناخته‌ترین شاعران فارسی‌گوی مبارز سدة بیستم است که تمام آثار و فعالیت‌های ادبی خود را در راه منافع مردم صرف کرد و شعر را ابزاری در خدمت به آنان قرار داد. در این مقاله ضمن ارائۀ شرح‌حال مختصری از لاهوتی، به فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی او در هردو کشور ایران و تاجیکستان پرداخته شده است. اشعار لاهوتی در بیداری و خودشناسی مردم ایران و تاجیک نقشی بسیار مهم دارد. وی با شعرهای انقلابی خود نظم انقلابی ایران را بنیاد نهاد و یکی از سردفتران نظم شوروی تاجیک شد. او از روزی که به تاجیکستان قدم نهاد، تقدیر خود را به تقدیر خلق تاجیک و ادبیات شوروی تاجیک پیوند زد. لاهوتی در سال 1925م به‌عنوان اولین مدیر نشریات دولتی تاجیکستان تعیین شد. او در تأسیس و رشد دیگر ساختارهای فرهنگی نیز سهم بسزا داشته و به‌عنوان معاون وزارت معارف تاجیکستان و شاعر نامی و خادم اجتماعی با دلسوزی تمام به کار مکتب و معارف پرداخته و برای بهتر شدن وضع کتاب‌های درسی و آموزش و تربیت دانش‌آموزان جدّ و جهد زیادی کرده است. فعالیت انقلابی استاد لاهوتی را از ایجادیاتش و ایجادیاتش را از فعالیت انقلابی‌اش جدا کردن امکان‌ناپذیر است. در ادبیات فارسی‌زبانان شاعری وجود ندارد که مسئله‌های روزگار تلخ رنجبران ستم‌کشیده را تا این اندازه وسیع و عمیق و با توجه تمام تصویر کرده و مقام بزرگ آن‌ها را در اجتماع نشان داده باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Абулќосим Лоњутӣ

نویسنده [English]

  • Хуршеда Отахонова
چکیده [English]

 Абулќосим Лоҳутӣ яке аз шинохтатарин шоирони форсигўйи муборизи садаи бистум аст, ки тамоми осор ва фаъолиятњои адабии худро дар роњи манофеи мардум сарф кард ва шеърро абзоре дар хидмати ба онон ќарор дод. Дар ин маќола зимни ароаи шарњи њоли мухтасаре аз Лоњутї, ба фаъолиятњои сиёсї, фарњангї ва иљтимоии ў дар њарду кишвари Эрон ва Тољикистон пардохта шудааст. Ашъори Лоҳутӣ дар бедорї ва худшиносии мардуми Эрон ва Тољикистон наќши бисёр муњим дорад. Вай бо шеърњои инќилобии худ назми инќилобии Эронро бунёд нињод ва яке аз сардафтарони назми шўравии тољик шуд. Ў аз рўзе, ки ба Тољикистон ќадам нињод, таќдири худро ба таќдири халќи тољик ва адабиёти шўравии тољик пайванд зад. Лоҳутӣ дар соли 1925 мелодӣ ба унвони аввалин мудири Нашриёти давлатии Тољикистон таъйин шуд. Ў дар таъсис ва рушди дигар сохторњои фарњангӣ низ сањми босазо дошта ва ба унвони муовини вазири маорифи Тољикистон ва шоири номї ва ходими иљтимої бо дилсўзии тамом ба кори мактабу маориф пардохта ва барои бењтар шудани вазъи китобњои дарсї ва омўзишу тарбияти донишомўзон љидду љањди зиёде кардааст. Фаъолияти инќилобии устод Лоҳутиро аз эљодиёташ ва эљодиёташро аз фаъолияти инќилобиаш људо кардан имконнопазир аст. Дар адабиёти форсизабонон шоире вуљуд надорад, ки масъалањои рўзгори талхи ранљбарони ситамкшидаро то ин андоза васеъ ва амиќ ва бо таваљљуњи тамом тасвир карда ва маќоми бузург онњоро дар иљтимоъ нишон дода бошад.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Абулќосим Лоњутї
  • шеъри инќилобї
  • Эрон
  • Тољикистон