آل خجند در هند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

این مقاله با هدف معرفی رسالۀ آل‌خجند که دکتر ریحانه خاتون، دانشمند هندی و استاد دانشگاه دهلی در سال ۱۹۸۹م به تألیف آن همت گماشت، به‌نگارش درآمده است. این اثر که اصلاً به زبان اردو تألیف شده بود، در سال ۲۰۰۰م به زبان تاجیکی ترجمه شد تا خوانندگان تاجیک نیز بتوانند با این اثر ارزشمند آشنا شوند. در این رساله، مؤلف برای نخستین بار دربارۀ حیات و فعالیت علمی و ادبی نمایندگان خاندان معرفت‌پرور خجندیان معلومات مفصل داده است. این کتاب در تحقیق تاریخ آل خجند، به‌ویژه در تبیین زمان زندگی، روزگار و ارتباط آن‌ها با حیات اجتماعی دورۀ سلجوقیان معلومات کاملی به‌دست می‌دهد. در فصل «آل خجند» مؤلف راجع به این خاندان گزارش‌های مفصلی ارائه داده و در ادامه، شجرۀ خاندان خجندیان را مرتب ساخته و در فصل‌های مستقل دربارۀ هریک از آن‌ها معلومات داده است. جای گرفتن قصاید مدح شاعرانی چون ظهیر فاریابی و جمال‌الدین اصفهانی در این رساله که سخاوت و علم‌پروری نمایندگان این خاندان را وصف کرده‌اند، ثابت می‌کند که آل خجند در تشکیل تاریخ و ادبیات فارسی اهتمام زیادی به خرج داده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Оли Хуљанд дар Њинд

نویسنده [English]

  • Замира Ѓаффорова Умеда Ѓаффорова
چکیده [English]

Ин маќола бо њадафи муаррифии рисолаи «Оли Хуљанд», ки доктор Райњонхотун, донишманди њиндї ва устоди донишгоњи Дењлї дар соли 1989 м. ба таълифи он њиммат гумошт, ба нигориш даромадааст. Ин асар, ки аслан ба забони урду таълиф шуда буд, дар соли 2000 м. ба забони тољикї тарљума шуд, то хонандагони тољик низ битавонанд бо ин асари арзишманд ошно шаванд. Дар ин рисола муаллиф барои нахустин бор дар бораи њаёт ва фаъолияти илмї ва адабии намояндагони хонадони маърифатпарвари хуљандён маълумоти муфассал додааст. Ин китоб дар тањќиќи таърихи Оли Хуљанд, бавижа дар табйини замони зиндагї, рўзгор ва иртиботи онњо бо њаёти иљтимоии давраи Салљуќиён маълумоти комиле ба даст медињад. Дар фасли «Оли Хуљанд»  муаллиф рољеъ ба ин хонадон гузоришњои муфассале ироа дода ва дар идома шаљараи хонадони хуљандёнро мураттаб сохта ва дар фаслњои мустаќил дар бораи њар як аз онњо маълумот додааст. Љой гирифтани ќасоиди мадњии шоироне чун Зањири Форёбї ва Љамолуддини Исфањонї дар ин рисола, ки саховат ва илмпарварии намояндагони ин хонадонро васф кардаанд, собит мекунад, ки Оли Хуљанд дар ташкили таърих ва адабиёти форсї эњтимоми зиёде ба харљ додаанд.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Оли Хуљанд
  • Райњонхотун
  • шеъру адаби форсї