قیام آفتابی شعر تأملی در شعر فرزانه خجندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

فرزانه خجندی از شاعره‌های هوشمند، فرهیخته و اندیشه‌ور تاجیک است که از زاویۀ اندیشه‌های پربار به زندگی می‌نگرد و از آن الهام می‌گیرد. او در کار شعر، ازقبل برای موضوع طرح نمی‌سازد؛ یعنی شعر را قالب نمی‌بندد، بلکه شعر اول در او می‌جوشد و آن‌گاه قالب یا شکل می‌گیرد. در این مقاله، زاویۀ نگاه، لطافت خیال، نازک‌خرامی اندیشه، زیبایی تصاویر و اصالت شعر این شاعرۀ تاجیک با ذکر نمونه‌هایی از اشعار او بررسی شده است. شعر فرزانه متأثر از واقعیت‌های زندگی معاصر است. درواقع، شعر او حقیقت یک زندگی واقعی در پوشش‌های زیبا و نازک است. موضوع دیگری که به اشعار او جذابیت خاصی می‌دهد، سلوک روح انسان‌هاست. هدف اصلی فرزانه در شعر بیان همین مطلب یعنی تفسیر و تصویر سلوک روحانی انسان‌هاست. او با نگاه شاعران بزرگی همچون مولانا، بیدل، سعدی، حافظ و... به فلسفۀ هستی می‌نگرد. زبان، نگاه، تصویر و ترکیب‌سازی در ساختار اشعار او متنوع، و بیان در فضای شعرهایش بسیار روشن و ساده است. نگارندة مقاله درپی بررسی اشعار این شاعر تاجیک ازنظر قالب و محتوا به این نتیجه رسیده است که فرزانه در حوزۀ شعر فارسی، خط اندیشۀ خاص خود را دارد که محصول اندوختن تجارب او در شعر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ќиёми офтобии шеър Тааммуле дар шеъри Фарзонаи Хуљандї

نویسنده [English]

  • Муњаммадалии Аљамї
چکیده [English]

Фарзонаи Хуљандї аз шоирањои њушманд, фарњехта ва андешавари тољик аст, ки аз зовияи андешањои пурбор ба зиндагї менигарад ва аз он илњом мегирад. Ў дар кори шеър аз ќабл барои мавзўъ тарњ намесозад, яъне шеърро ќолаб намебандад, балки шеър аввал дар ў мељўшад ва он гоњ ќолаб ё шакл мегирад. Дар ин маќола, зовияи нигоњ, латофати хаёл, нозукхиромии андеша, зебоии тасовир ва асолати шеъри ин шоираи тољик бо зикри намунањое аз ашъори ў баррасї шудааст. Шеъри Фарзона мутаассир аз воќеиятњои зиндагии муосир аст. Дар воќеъ шеъри ў њаќиќати як зиндагии  воќеї дар пўшишњои зебо ва нозук аст. Мавзўи дигаре, ки ба ашъори ў љаззобияти хоссе медињад, сулуки рўњи инсонњост. Њадафи аслии Фарзона дар шеър баёни њамин матлаб, яъне тафсир ва тасвири сулуки рўњонии инсонњост. Ў бо нигоњи шоирони бузурге њамчун Мавлоно, Бедил, Саъдї, Њофиз ва... ба фалсафаи њастї менигарад. Забон, нигоњ, тасвир ва таркибсозї дар сохтори ашъори ў мутанаввеъ ва баён дар фазои шеърњояш бисёр равшан ва сода аст. Нигорандаи маќола дар паи баррасии ашъори ин шоири тољик аз назари ќолаб ва муњтаво ба ин натиља расидааст, ки Фарзона дар њавзаи шеъри форсї хатти андешаи хосси худро дорад, ки мањсули андўхтани таљориби ў дар шеър аст.

کلیدواژه‌ها [English]

  • шеъри тољик
  • Фарзонаи Хуљандї
  • вижагињои шеърї