بوی جوی مولیان (بررسی اندیشه‌ها و آرای اجتماعی، سیاسی و ادبی پیرو سلیمانی، شاعر تاجیک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

هرچند بسیاری از سخن‌پردازان آسیای میانه در اتحاد جماهیر شوروی سابق به‌دلیل سختگیری‌های نظام حاکم مجال چندانی برای بروز هویت ملی و تاریخی نداشتند و بیشتر استعدادشان را صرف ترویج مرام حزبی می‌کردند، گاه نیز افرادی پیدا می‌شدند که در درون حزب و در میان وابسته‌ترین جریان‌های ادبی و فرهنگی چشمی به گذشته و هویت خویش داشتند. پیرو سلیمانی ازجملۀ این شاعران تاجیک است که باوجود وابستگی به مرام‌های حذبی، با هزار رشتۀ نامرئی و پنهان به اصالت‌های خود می‌پیوست. در این مقاله، بعد از معرفی مختصر مطالعات انجام‌شده دربارۀ این شاعر، بحث مفصلی دربارة اشعار سلیمانی، از آغاز تا مرحلۀ کمال و پختگی، بیان شده است. در پایان، نگارنده به این نتیجه رسیده که پیرو شاعری است که شعر و هنر خود را در خدمت مقاصد و اهداف سیاسی و حزبی قرار داد و از خلال شعارهای حزبی و سیاسی به‌مدد طبع وقّاد و ذهن روشن و نوجویش گاه نیز به شعر اصیل و انسانی و به عبارت بهتر، شعر ناب روی آورد. در اشعار اجتماعی، طعم تلخ و گزندۀ طنز این شاعر یادآور اشعار اشرف‌الدین حسینی و فرخی یزدی است و اگر اجل مهلت می‌داد و شاعر مراحل پختگی و کمال را پشت ‌سر می‌گذاشت، قطعاً قله‌‌های کشف‌ناشده‌ای از شعر تاجیک را فتح می‌کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Бўи љўи Мўлиён (Баррасии андешањо ва орои иљтимої, сиёсї ва адабии Пайрав Сулаймонї, шоир тољик)

نویسنده [English]

  • Эњсон Шафиќї
چکیده [English]

Њарчанд бисёре аз суханпардозони Осиёи Миёна дар Иттињоди Ҷамоњири Шўравии собиќ ба далели сахтгирињои низоми њоким маљоли чандоне барои бурузи њувияти миллї ва таърихї надоштанд ва бештар истеъдодашонро сарфи тарвиљи мароми њизбї мекарданд, гоњ низ афроде пайдо мешуданд, ки дар даруни њизб ва дар миёни вобастатарин љараёнњои адабї ва фарњангї чашме ба гузашта ва њувияти хеш доштанд. Пайрав Сулаймонї аз љумлаи ин шоирони тољик аст, ки бо вуљуди вобастагї ба маромњои њизбї бо њазор риштаи номръї ва пинњон ба асолатњои худ мепайваст. Дар ин маќола баъд аз муаррифии мухтасари мутолиоти анљомшуда дар бораи ин шоир бањси муфассале дар бораи ашъори Сулаймонї, аз оѓоз то марњалаи камол ва пухтагї баён шудааст. Дар поён нигоранда ба ин натиља расида, ки Пайрав шоирест, ки шеъру њунари худро дар хидмати маќосид ва ањдофи сиёсї ва њизбї ќарор дод ва аз хилоли шиорњои њизбї ва сиёсї ба мадади табъи ваќќод ва зењни равшану нављўяш гоњ низ ба шеъри асилу инсонї ва ба иборати бењтар, шеъри ноб рўй овард. Дар ашъори иљтимої таъми талху газандаи танзи ин шоир ёдовари ашъори Ашрафуддини Њусайнї ва Фаррухии Яздї аст ва агар аљал муњлат медод ва шоир мароњили пухтагї ва камолро пушти сар мегузошт, ќатъан ќуллањои кашфношудае аз шеъри тољикро фатњ мекард.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Пайрав Сулаймонї
  • шоири тољик
  • ашъори њизбї
  • шеъри ноб