فولکلور و حاجی‌حسین ختلانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

فولکلور آینۀ روزگار است و هر حادثۀ نیک و بد بدون میل و خواهش ما در آن تجسم می‌یابد. از گذشته میان فولکلور، یعنی همان ادبیات شفاهی، با ادبیات خطی دادوستد و ارتباط متقابل وجود داشته است و هردوی آن‌ها مکمل یکدیگر بوده‌اند؛ به‌طوری ‌که ضرب‌المثل‌ها و ایجادیات شفاهی مردمی در شکل‌گیری ادبیات خطی عاملی مهمی محسوب می‌شده است. حاجی‌حسین ختلانی ازجمله ادیبان و شاعرانی بوده که اثر‌های فولکلور را در اشعار خویش ماهرانه به‌کار بسته است. او همیشه هم‌راز و هم‌نفس مردم بود و از صحبت‌های گوینده و راویان بهره‌‌ور می‌شد و چنین محفل‌هایی بود که او را به الهام می‌آورد. نگارنده در این مقاله ضمن آوردن مصداق‌هایی از اشعار حاجی‌حسین درمورد ارتباط بین فولکلور و ادبیات خطی به این نتیجه رسیده که این موضوع از دامنة وسیعی برخوردار است وجمع‌بندی خود را ذیل سه مورد بدین شرح بیان کرده است: 1. دادوستد ایجادیات شفاهی و ادبیات خطی از قدیم‌‌الایام جریان داشته و در شکل و نمود‌های مختلف صورت گرفته است؛ 2. تقلید و تتبع از اثر یکدیگر بین شاعران قدیم و معاصر همچون یک روند ادبی معمول بوده است؛ 3. تأثیر متقابل اثرهای مردمی و ادبیات خطی باعث پیدایش، رشد و ترقی اثرهای نو و تازه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Фолклор ва Њољї Њусайни Хатлонї

نویسنده [English]

  • Ф. Муродов
چکیده [English]

Фолклор оинаи рўзгор аст ва њар њодисаи нек ва бад бидуни майлу хоњиши мо дар он таљассум меёбад. Аз гузашта миёни фолклор, яъне њамон адабиёти шифоњї бо адабиёти хаттї додуситад ва иртиботи мутаќобил вуљуд доштааст ва њар дуи онњо мукаммили якдигар будаанд; Ба тавре ки зарбулмасалњо ва эљодиёти шифоњии мардумї дар шаклгирии адабиёти хаттї омили муњимме мањсуб мешудааст. Њољї Њусайни Хатлонї аз љумлаи адибон ва шоироне буда, ки асарњои фолклорро дар ашъори хеш моњирона ба кор бастааст. Ў њамеша њамрозу њамнафаси мардум буд ва аз суњбатњои гўянда ва ровиён бањравар мешуд ва чунин мањфилњо буд, ки ўро ба илњом меовард. Нигоранда дар ин маќола зимни овардани мисдоќњое аз ашъори Њољї Њусайн дар мавриди иртиботи байни фолклор ва адабиёти хаттї ба ин натиља расида, ки ин мавзўъ аз доманаи васеъе бархурдор аст ва љамъбандии худро зайли се маврид бад-ин шарњ баён кардааст: 1. Додуситади эљодиёти шифоњї ва адабиёти хаттї аз ќадимулайём љараён дошта ва дар шаклу намудњои мухталиф сурат гирифтааст; 2. Таќлид ва татаббуъ аз асари якдигар байни шоирони ќадим ва муосир њамчун як раванди адабї маъмул будааст; 3. Таъсири мутаќобили асарњои мардумї ва адабиёти хаттї боиси пайдоиш, рушд ва тараќќии асарњои наву тоза шудааст.

کلیدواژه‌ها [English]

  • фолклор
  • Њољї Њусайни Хатлонї
  • адабиёти хаттї