پیر ختلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد

چکیده

یکی از بزرگانی که از قدم مبارک او دیار ختلان عزیز عالمیان شده است، میرسیدعلی‌بن شهاب‌الدین‌بن محمد همدانی (1314-1386م) است که در شهر همدان چشم به جهان گشود. این علامه و عارف بزرگ طبق منابع تاریخی با واسطۀ مادرش با هفده و با واسطۀ پدرش، شهاب‌الدین، با شانزده واسطه به علی مرتضی و پیامبر اسلام، محمد (ص)، می‌پیوندد. طبق معلومات روضه‌الجنان و جنت‌الجنان حافظ کربلایی، علی همدانی بعد از انجام دورۀ تعلیم و تربیت از 34 نفر عارف بزرگ سزاوار خرقة افتخاری و اجازۀ ارشاد گشته است. از ویژگی‌های مهم در زندگی آن حضرت سفرهای ایشان است. مسافرت‌های میرسیدعلی همدانی را به سه بخش می‌توان تقسیم کرد: بخش اول مربوط به مسافرت‌های سال‌های جوانی ایشان است و راجع به بخش دوم و سوم مسافرت‌های این عارف بزرگ که بیشتر به سه منطقۀ ختلان، کشمیر و عربستان مربوط است، در سرچشمه‌ها معلومات کم است. آنچه مسلم است علی همدانی با این سفرها توانست بسیار مریدان صادق و پیروان کامل تربیت کند. همچنین، آن حضرت از خود آثار زیادی در موضوع‌های فلسفه، اخلاق، عرفان، ادبیات، فقه و الهیات به میراث گذاشته است. این علامۀ عالی‌قدر بنا‌بر روایات تاریخی در سال 1386م در مضافات کُنَر (اسدآباد امروزی) افغانستان جان به حق تسلیم کرد و در کولاب سرزمین ختلان به خاک سپرده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Пири Хатлон

نویسنده [English]

  • Ҳотам Асозода
چکیده [English]

Яке аз бузургоне, ки аз ќадами мубораки ў диёри Хатлон азизи оламиён шудааст, Мир Саййидалї ибни Шињобуддин ибни Муњаммади Њамадонї (1314-1386 м.) аст, ки дар шањри Њамадон чашм ба љањон гушуд. Ин аллома ва орифи бузург тибќи манобеъи таърихї ба воситаи модараш бо њабдањ ва ба воситаи падараш Шињобуддин бо шонздањ восита ба Алии Муртазо ва паёмбари ислом Муњаммад (с) мепайвандад. Тибќи маълумоти «Равзату-л-љинон» ва «Љанноту-л-љинон»-и Њофизи Карбалої, Алии Њамадонї баъд аз анљоми давраи таълиму тарбият аз 34 нафар орифи бузург сазовори хирќаи ифтихорї ва иљозаи иршод гаштааст. Аз вижагињои муњим дар зиндагии он њазрат сафарњои эшон аст. Мусофиратњои Мир Саййидалии Њамадониро ба се бахш метавон таќсим кард: бахши аввал марбут ба мусофиратњои солњои љавонии эшон аст ва рољеъ ба бахши дувум ва севуми мусофиратњои ин ориф бузург, ки бештар ба се минтиќа Хатлон, Кашмир ва Арабистон марбут аст, дар сарчашмањо маълумот кам аст. Ончи мусаллам аст, Алии Њамадонї бо ин сафарњо тавонист бисёр муридони содиќ ва пайравони комил тарбият кунад. Њамчунин он њазрат аз худ осори зиёде дар мавзўъњои фалсафа, ахлоќ, ирфон, адабиёт, фиќњ ва илоњиёт ба мерос гузоштааст. Ин алломаи олиќадр бино бар ривоёти таърихї дар сол 1386 м. дар музофоти Кунар (Асадободи имрўзї)-и Афѓонистон љон ба Њаќ таслим кард ва дар Кўлоб–сарзамини Хатлон ба хок супурда шуд.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Хатлон
  • Мир Саййидалии Њамадонї
  • сафар
  • шўриши сўфиён дар Хатлон дар соли 826 њиљрии ќамарї