TY - JOUR ID - 21564 TI - جغرافیای تاریخی سمرقند (عهد سامانیان) JO - رودکی: پژوهش های زبانی و ادبی در آسیای مرکزی JA - CLLRCA LA - fa SN - AU - سیف‌الله ملاجان, معروف عیسی‌مت‌اف AD - استادیار Y1 - 2007 PY - 2007 VL - 8 IS - 15 SP - 91 EP - 100 KW - سمرقند KW - جغرافیای تاریخی KW - عصر سامانی DO - N2 - سمرقند ازلحاظ جغرافی در جنوب سغد قرار داشته است. این شهر که همواره مرکز آباد این اقلیم به‌شمار می‌رفته، تدریجاً به ترقی و تعالی رسیده و باعث پیدایش اصطلاح «سغد سمرقند» شده است. در ابتدای عصرهای میانه، مقام این شهر ازلحاظ سیاسی و اقتصادی خیلی بالا رفت. تاریخ بیانگر آن است که سمرقند نیز همچون دیگر شهر‌های نیمه‌مستقل، مورد حملة عرب‌ها واقع شد و طبری از داستان چگونگی ضبط شهر و تدبیراندیشی‌های قتیبه بابت نگه داشتن سمرقند حکایت می‌کند. در آغاز سدۀ نهم میلادی، سمرقند مدتی از رونق و شکوفایی دیرینه افتاد. جغرافی‌دانان سدۀ دهم نوشته‌اند که سمرقند در محلی بلند در شرق بخارا واقع شده ‌است و آن را سبزترین شهر ماوراءالنهر نامیده‌اند. مردم سمرقند در آستانة هجوم عرب‌ها به دین‌های زردشتی، بودایی، زروانی و مسیحیت اعتقاد داشتند؛ اما یک قرن بعد از آن، اسلام دین اکثر اهالی شد. همچنین، این شهر پایتخت نخستین خاندان سامانی بوده و تا روزگار امیراسماعیل سامانی این جایگاه را حفظ کرده است. در این مقاله وضعیت و جایگاه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی سمرقند در عصر سامانیان بررسی شده و از دوره‌های پیشرفت یا افول و نزول آن در طول تاریخ شرح مختصری آمده است. UR - https://www.rudakijournal.ir/article_21564.html L1 - https://www.rudakijournal.ir/article_21564_f9cf0de6737fb12aa6a0d525d01cc814.pdf ER -