@article { author = {Муќимов, Рустам}, title = {Сабки меъмории оромгоњњои Мовароуннањр дар садањои 9-13 мелодӣ}, journal = {Journal of Culture, Literacy and Linguistic Researches in Central Asia}, volume = {9}, number = {19}, pages = {107-116}, year = {2008}, publisher = {}, issn = {}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {Дар Мовароуннањр дар садањои нўњум то дањуми мелодї барои аввалин бор сохтмонњое падид омад, ки намодњо ва тазйиноти даврони пеш аз исломро аз дидгоњи меъморӣ дар худ њифз карда буданд. Ин вежагињо ба вежа дар сохтмони маќбарањо равшантар мутаљаллӣ шуд. Ба тадриљ аз оѓози ќарни дувоздањуми мелодї, оромгоњњои дорои шероза ва гунбаду пештоќњои муќаввас ва кошикориву ва њаккокии рўйи сафол дар меъморӣ зуњур кард. Нигоранда дар ин маќола бархе аз осори нодир дар меъмории Мовароуннањр ва ёдгорињои таърихии ќаламрави Тољикистон њамчун маќбараи Сомониён, маќбараи Тилло Ҳаллољї, маќбараи Хољасарбоз, маќбараи Оќостонбобо, мазори Хоља Абулњаќ, мазори Хољарӯшної, маќбараи Арабаттор, маќбараи Оќмазор, маќбараи Хољадўрбад, маљмўи мазорњои Хоља Нахширонро, ки ба ќарни нуњум то авоили ќарни сездањум мансубанд, баррасӣ карда ва ба ин натиља расидааст, ки сохти ин ёдгорињо гуногун ва мутамоиз аз якдигаранд ва арзишњои меъмори бархе аз онњо бисёр нодир аст ва мањз ин дастовардњои њунарӣ симои меъморињои ќуруни понздањум то њабдањумро равшан кардаанд, зеро таќлид аз ёдгорињои ин даврон дар давраи исломӣ идома доштааст.}, keywords = {Мовароуннањр,сабки меъморї,оромгоњ}, title_fa = {سبک معماری آرامگاه‌های ماوراء‌النهر در سده‌های 9-13 میلادی}, abstract_fa = {در ماوراء‌النهر در سده‌های نهم تا دهم میلادی برای اولین بار ساختمان‌هایی پدید آمد که نماد‌ها و تزیینات دوران پیش از اسلام را از دیدگاه معماری در خود حفظ کرده بودند. این ویژگی‌ها به‌ویژه در ساختمان‌ مقبره‌ها روشن‌تر متجلی شد. به‌تدریج از آغاز قرن دوازدهم میلادی، آرامگاه‌های دارای شیرازه و گنبد و پیش‌طاق‌های مُقوّس، و کاشی‌کاری و حکاکی روی سفال در معماری ظهور کرد. نگارنده در این مقاله برخی از آثار نادر در معماری ماوراء‌النهر و یادگاری‌های تاریخی قلمروی تاجیکستان همچون مقبرة سامانیان، مقبرة طلا حلاجی، مقبرة خواجه ‌سرباز، مقبرة آق آستان بابا، مزار خواجه ابوالحق، مزار خواجه رشنایی، مقبرة عرب عطار، مقبرة آق مزار، مقبرة خواجه دوربد، مجموع مزار‌های خواجه نَخْشران را که به قرن نُهم تا اوایل قرن سیزدهم منسوب‌اند، ‌بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که ساخت این یادگاری‌ها گونا‌گون و متمایز از یکدیگرند و ارزش‌های معماری برخی از آن‌ها بسیار نادر است و محض این دستاورد‌های هنری سیمای معماری‌های قرون پانزدهم تا هفدهم را روشن کرده‌اند؛ زیرا تقلید از یادگاری‌های این دوران، در دورة اسلامی ادامه داشته است.}, keywords_fa = {ماوراء‌النهر,سبک معماری,آرامگاه‌}, url = {https://www.rudakijournal.ir/article_21603.html}, eprint = {https://www.rudakijournal.ir/article_21603_cb0362a487f59c8d07239e670b8824e9.pdf} }